Bazı kadınların yumurtalık rezervi azalmış olabilir veya IVF tedavisi için zamanı tükeniyor olabilir. Havuz yöntemi, IVF tedavisi için 2. bir yumurta toplama işlemini içeren ve kaliteli embriyolar oluşturulmasını hedefleyen yardımcı bir yöntemdir. Böylece azalmış yumurtalık rezervi, tüp bebek tedavisinin başarı şansı artırılmış olur.
Embriyo Havuzu Nedir?
Embriyo havuzu, tek veya iki adet döngüsü içerisinde birden fazla yumurta toplama işlemini içeren ve en az iki kaliteli embriyo elde etmeyi amaçlayan bir yöntemdir. Çoğu zaman over rezervi azalmış veya tekrarlayan başarısız tüp bebek tedavisi öyküsü olan kadınlar için tercih edilir. İlk siklusta elde edilen embriyolar dondurulup ikinci defa toplanan embriyolar ile ortak bir havuza alınır ve en kaliteli olanları seçilir. Bu nedenle embriyo havuzu, pooling olarak da bilinir.
Standart bir tüp bebek tedavisinde yumurta rezervi normal ise anne adayından bir defa yumurta hücrelerinin toplanması yeterlidir. Ancak yumurta rezervi azalmış kadınlarda daha fazla yumurta elde etmek adına ikinci bir toplama işlemi yapılabilir. Böylece iki âdet döngüsü içerisinde kadından maksimum sayıda yumurta toplanır ve havuz içerisinde depolanıp gözlemlenir. Belirli bir süre incelenen embriyolardan en kaliteli olanları seçilir.
Yumurta havuzu yöntemi sıklıkla tekrarlayan başarısız tüp bebek tedavisi ve azalmış yumurtalık rezervi gibi durumlarda yapılır. Herkes için uygun değildir. Tüp bebek tedavisi konusunda dezavantajlı olan kadınların, tedavi başarı şansını artırmak için tercih edilir. Standart IVF için uygun olan kadınlarda uygulanmaz.
Tüp Bebek Havuz Yöntemi Nasıl Yapılır?
Standart bir IVF tedavisi yumurtaların uyarılması, yumurta toplama, embriyo oluşturma ve transfer işlemlerini içerir. Tüp bebekte embriyo havuzu yönteminde ise yumurta gelişimi ve yumurta toplama ve dölleme işlemleri birden fazla kez tekrarlanır. Ancak embriyo transferi yalnızca havuz oluşturulduktan sonra uygulanır. Böylece en verimli ve kaliteli embriyolar seçilerek IVF tedavisinin başarı oranı artırılır.
Embriyo havuz yöntemi kabaca iki aşamadan oluşur.
- Aşama
Embriyo havuzu yönteminin ilk aşaması standart IVF gibidir. Kadın tedavi öncesi uyarıcı hormon tedavisi alır. Böylece yumurtaların istenilen olgunluğa gelmesi sağlanır. Daha sonra yumurtalar toplanır ve baba adayından alınan sperm örnekleri ile laboratuvarda birleştirilir. Son aşamada oluşturulan embriyolar dondurularak depolanır. Tüp bebekte embriyo havuzu yönteminin birinci aşamasının tamamlanması yaklaşık 10 gün sürer.
- Aşama
Aynı adet döngüsü içerisinde veya bir sonraki döngüde yumurtalıklar ikinci defa uyarılır.
Olgunlaşan yumurta hücreleri ikinci defa toplanır ve baba adayından alınan sperm örnekleri ile yeni embriyolar oluşturulur.
Oluşturulan embriyolar daha önce dondurularak saklanmış diğer embriyolar ile ortak bir havuza alınır. Buna yumurta havuzu (embriyo havuzu yöntemi) denilir. Hekim, süreci takip eden birkaç gün içerisinde embriyoları inceler ve içlerinden en kaliteli olanları seçerek anne adayının rahmine transfer eder. Böylece gebe kalma şansı artırılır.
’’Tüp bebekte embriyo havuzu yöntemi aşamalarını gösteren tablo”
| 1. Siklus | 2. Siklus |
| Uyarıcı hormon tedavisi | Uyarıcı hormon tedavisi |
| Yumurtaların toplanması | Yumurtaların toplanması |
| Embriyo oluşturma ve dondurma | Embriyo oluşturma |
| 1. ve 2. siklusta oluşturulan embriyoların embriyo havuzuna dahil edilmesi | |
| Embriyoların ortak “embriyo havuzu” içerisinde takibi (ortalama 5 gün) ve embriyo seçimi | |
| Embriyo transferi |
Havuz Yöntemi Başarı Oranını Arttırır Mı?
Tüp bebek tedavisinde başarını oranını etkileyen kadın yaşı dışında başlıca iki faktör bulunur. Bunlar yumurta sayısı ve embriyo kalitesidir. Kadından toplanan yumurtaların sayısı ne kadar fazlaysa tedavinin başarı oranı da o ölçüde artar. Diğer yandan kaliteli embriyo elde etmek de oldukça önemli bir etkendir.
Yumurta rezervi azalmış kadınlarda, havuz yöntemi IVF başarı oranını artırır. Havuz yönteminde standart IVF tedavisinden farklı olarak iki defa yumurta toplama işlemi yapılır. Böylece, yumurta sayısı artar ve kaliteli embriyo elde etme şansı yükselir. Daha kaliteli embriyolar elde edilmesi, daha başarılı bir tüp bebek tedavisine işaret eder.
Tüp bebekte yumurta havuzu yöntemi en kaliteli embriyonun seçilmesi ve böylece tüp bebek tedavisi başarı oranının artırılması için yapılır. Yöntem, kadından iki siklusta da yumurta örnekleri toplayıp maksimum sayıda embriyo oluşturulmasına dayanır. Böylece azalmış yumurta rezervi olan kadınların toplanabilecek yumurta sayısı artırılır.
Havuz yöntemi kadının halihazırda şüphelenilen bir genetik rahatsızlığa sahip olma riskine karşı da uygulanabilir. Bu durumda hastanın yaşı ve yumurta kalitesine göre, genetik testleri yapmak için gerekli olan embriyo sayısı hedefine ulaşılamayabilir. Böyle bir durumda iki veya daha fazla defa yumurta toplama işleminin yapılması ve ilk toplanan embriyoların dondurulması gerekir. Genetik tarama için embriyo havuzu yöntemi kullanılan hastalarda, havuz yöntemi ile genetik bozukluğu olmayan sağlıklı embriyoya ulaşmak hedeflenir. Sağlıklı embriyo ile tüp bebek tedavisinin başarı oranı artırılır. Çünkü, başarısız gebeliğe neden olabilecek potansiyel bir sorun elenmiş kabul edilir.
Havuz Yönteminin Avantajları
Tüp bebek tedavisi alan çoğu kadın, azalmış yumurtalık rezervinden şikayetçidir. Havuz yönteminin en büyük avantajı, azalmış yumurta rezervine sahip olan kadınlar için mümkün olan en kaliteli embriyoların elde etme şansını artırıyor olmasıdır. Kaliteli embriyo elde etmek için toplanan yumurta sayısının yeterli olması gerekir. Gerekli yumurta sayısı ve kalitesini sağlamayan kadınlar için, birden fazla kez yumurta toplama işlemi yapılması, daha fazla yumurta elde edilmesine ve daha fazla embriyoya ulaşmaya olanak tanır.
Havuz yönteminin diğer avantajı gerekli olan durumlara genetik bozukluklar için embriyo genetik tarama işlemlerinin yapılabilmesine katkı sağlamasıdır. Tüp bebek tedavisinin sağlıklı bir gebelik süreci ile sürdürülebilmesi için oluşturulan embriyoların genetik bozukluklar açısından incelenmesi gerekir. Ailesinde genetik hastalık öyküsü olan kadınlar, daha önce başarısız tüp bebek tedavileri olan kadınlarda embriyo havuzu yöntemi sayesinde en sağlıklı embriyolar seçilir.
Doktor, ilk siklusta topladığı yumurtalar döllenip dondurur ve bir havuzda saklar. Daha sonra ikinci siklusta topladığı yumurtaları da dölleyip bu havuza ekler. Böylece oluşturduğu embriyolarda herhangi bir genetik hastalık riskini incelemek için vakti olur. Doktor oluşturduğu embriyoları ortalama 5 gün kadar embriyo havuzunda bekletir ve herhangi bir genetik hastalık riski ile birlikte embriyoların genetik incelemesi yapılır. Süreç sonunda en sağlıklı ve kaliteli embriyolar seçilir ve transfer edilir.
Havuz Yöntemi Fiyatları
Havuz yöntemi, standart tüp bebek tedavisine ek ikinci bir yumurta toplama işlemi ve fazladan laboratuvar tahlillerini gerektirir. Bu nedenle tüp bebek tedavisinde daha maliyetlidir. Havuz yöntemi fiyatları söz konusu olduğunda, standart tüp bebek tedavisi yanında ek masraflar da oluştuğundan, ortalama olarak 1,5 tüp bebek tedavisi fiyatı kadar maliyete sebep olabilir. Diğer taraftan farklı IVF klinikleri, havuz yöntemi fiyatı için değişen değerlerde ücret talep edebilir. Deneyimli ve profesyonel bir IVF kliniği seçmek, daha başarılı bir tedavi sürecini beraberinde getirecektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Embriyo Havuzu Yöntemi Kime Uygulanır?
Embriyo havuzu yöntemi sıklıkla over rezervi azalmış veya tekrarlayan başarısız tüp bebek tedavisi öyküsü olan kadınlara uygulanır. Bununla birlikte bazı embriyo genetiği yapılması gereken bazı çiftlerde de tercih edilebilir.
Embriyo Havuzu Ne Kadar Sürer?
Embriyo havuzu, standart tüp bebek tedavisinden daha uzun sürebilir. IVF tedavisinin tamamlanması, 20 gün kadar zaman alır. Embriyo havuzu aynı siklus içerisinde 2 defa yumurta yumurtalıkların uyarılmasını içerdiğinden, tedavinin tamamlanması 1 aydan daha fazla sürebilir.